Op de regionale herdenkingsdag La Diada op 11 september jl., vormden naar schatting 1 miljoen Catalanen een menselijke ketting rondom de 480 km lange grens van Catalonië.  Het leek een uitvergrote versie van de Sardana, de lokale volksdans traditie waarin groepen mensen een cirkel vormen met de handen ineen geslagen, alleen stonden de mensen nu niet met het gezicht naar elkaar toe maar naar buiten gericht. De menselijke ketting wordt ook ‘Via Catalana’ genoemd en vormde een breed en diepgeworteld protest tegen de Spaanse overheersing.

De Noordoostelijke Spaanse regio raakte haar onafhankelijkheid kwijt op 11 september 1714 en dat is volgend jaar dus exact drie eeuwen geleden. De Catalaanse regio raakte verloren nadat de Britten en Nederlandse Provinciën het Verdrag vanUtrecht ondertekenden waarmee de Spaanse Oorlog werd beslecht. De Catalanen beschouwen dit gegeven overigens nog steeds als een daad van verraad van hun voormalige Europese bondgenoten.

Europa kent natuurlijk een lange geschiedenis van regionale conflicten en nationale eenwording en de Catalaanse zaak is hierop geen uitzondering. Ondanks, of misschien wel dankzij, de Europese eenwording worden deze regionale identiteiten sterker. Dat kunnen we ook zien in Schotland of aan de Lega Nord in Italië, niet  toevallig ook Noordelijke regio’s. De afstand tot Brussel is groot en mensen hebben de behoefte om zich te verenigen onder een herkenbare en bereikbare vlag, en een die geborgenheid en zekerheid biedt. De solidariteit met andere regio’s binnen het eigen land is laag, zeker wanneer er sprake is van een structurele stroom geld van sterker ontwikkelde naar zwakkere regio’s waar ook nog eens het machtscentrum is gevestigd. De Catalaanse roep om onafhankelijkheid wordt dan ook steeds sterker.

Cultuur bestaat uit een set van gedeelde overtuigingen, waarden en gedrag. Dat is wat mensen verbindt en tegelijk onderscheidt van andere groepen of culturen. De Catalaanse en Spaanse cultuur zijn net zo verschillend en vergelijkbaar als zeg de Limburgse en Hollandse cultuur. Het Catalaans is een officiële taal en alle kinderen wordt tweetalig opgevoed. De Catalanen zijn in het algemeen serieus, ingetogen en gedisciplineerd in tegenstelling tot de Zuidelijke Spanjaarden die wat toegankelijker en informeler zijn. Maar ze hebben ook veel gemeen onder de Pyreneeën: familiewaarden, eergevoel en expressieve communicatie (in vergelijking met bijv. hun noorderburen) maar dat willen de Catalanen zelf natuurlijk niet weten. Zij vinden Catalonië een land binnen een land, een staat binnen een staat.

Op 11 september 2012 riep de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging Assembleo Nacional bij wijze van protest Catalonië dan ook uit tot een nieuwe Europese staat. Maar zelfs als onafhankelijke lidstaat zou Catalonië niet verlost zijn van een solidariteitstax voor zijn Spaanse buren.

 

 

labels: